– Znacie Poznań? – zapytał Wojtek z Poznańskiej Lokalnej Organizacji Turystycznej. – Nie – odpowiedział Paweł. – Tak – weszłam mu w słowo. Paweł spojrzał zdziwiony. Wiedział, że byłam w Poznaniu kilka razy w życiu i to raczej przejazdem, więc trochę zdziwiła go moja odpowiedź. – Znam Jeżyce – uściśliłam – w końcu czytałam Musierowicz.

Są takie miejsca, w których nigdy nie byłam, a które znam na tyle, że bez problemu jestem je sobie w stanie wyobrazić w najmniejszych szczegółach. Wiedziałabym jak poruszać się po Hogwarcie, wiem jak wygląda biuro projektów, w którym pracował Lesio Kubajek i duński dom Alicji w Allerød. Wąskie uliczki i kanały Wenecji poznałam na długo zanim pierwszy raz tam pojechałam, dzięki Jeanette Winterson.

Jeżycjada – Poznań od kuchni

No i od 11. roku życia znam Jeżyce, zwłaszcza mieszkanie Borejków przy Roosevelta 5. W ich kuchni spędziłam tyle godzin, że czuję się tam jak u siebie.

Roosevelta 5, najważniejszy adres Jeżycjady

Jeżycjada to cykl powieści dla (ekhm) młodzieży, którego nie trzeba chyba przedstawiać. Małgorzata Musierowicz zaczęła je pisać w połowie lat 70-tych i nadal nie przestaje. Właśnie wyszła dwudziesta pierwsza (!) część sagi. Jeżycjada ma też nadal wierne grono cztelników, a raczej czytelniczek. W kolejnym tomach wracają znane już postaci, z którymi dorastamy, przeżywamy pierwsze miłości, sukcesy i porażki, aż w końcu poznajemy ich dzieci, które stają się głównymi bohaterami kolejnych powieści.

Mimo że średnia wieku głównych bohaterów poszczególnych powieści oscyluje ciut poniżej 20, jestem pewna, że największą grupę czytelniczek stanowią te grubo po trzydziestce. Z rozmów z matkami obecnych nastolatek dowiedziałam się ostatnio, że „ta dzisiejsza młodzież” zdaje się nie doceniać twórczości Małgorzaty Musierowicz. Mam nadzieję, że moja Kalina (a kto wie, może i Maciek) jednak docenią.

„Dziesiątego grudnia 1975 roku, jak zwykle, w różnych punktach globu zegary wskazywały różny czas. W Poznaniu była piąta rano” – w tym miejscu rozpoczyna się Jeżycjada

Czytanie każdej kolejnej części to jak wizyta u starych dobrych znajomych. I choć z książkami Musierowicz mam podobnie jak z kryminałami Chmielewskiej – najchętniej wracam do tych najstarszych, nowe po jednorazowym przeczytaniu wędrują na wysoką półkę lub w świat, to nawet te nowe czytam z przyjemnością, przymykając oko na rosnący z roku na rok poziom patosu i egzaltacji, przesłodzenia i coraz bardziej nieznośnego moralizatorstwa. Te nowe czytam chyba głównie z ciekawości co do losów postaci drugoplanowych, tych, które były głównymi bohaterami pierwszych odcinków tego literackiego serialu, niż ich dzieci czy wnuków, będących obecnie postaciami pierwszoplanowymi.

Roosevelta 5 – „ten” adres na Jeżycach.

Spacer śladami Jeżycjady

W każdym razie było dla mnie oczywiste, co chcę zobaczyć w Poznaniu. Bezlitośnie odrzucałam inne propozycje (spędziliśmy w Poznaniu zaledwie 2 dni, więc musieliśmy być mocno wybredni jeśli chodzi o wybór atrakcji) i drugiego dnia po śniadaniu zdecydowanym krokiem wsiedliśmy w tramwaj i pojechaliśmy na Jeżyce. Tramwaj przejeżdża Most Teatralny i zatrzymuje się na Roosevelta, stamtąd pod numer 5 już tylko kilka kroków.

Na dole kamienicy (choć już z adresem Krasińskiego) otworzyła się kawiarnia Sweet Surrender, w której nie mieliśmy niestety czasu usiąść, ale szybka wizja lokalna pokazała, że w środku panuje bardzo przyjazna, domowa atmosfera. Prawie jak u Borejków:) Na pewno wpadniemy następnym razem.

Most Teatralny

Stamtąd przeszliśmy się chwilę po okolicy – zajrzeliśmy w Zaułek Krystyny Feldman, gdzie znajduje się wejście do Sceny Nowej Teatru Nowego, pokręciliśmy się chwilę wśród secesyjnych kamienic z początku XX wieku, podobnych do tych na Roosevelta, i ruszyliśmy z powrotem w stronę Mostu Teatralnego. Przeszliśmy na drugą stronę ulicy Dąbrowskiego i skręciliśmy w kolejną w prawo – na Słowackiego.

Pod numerem 18 znajduje się kamienica z charakterystyczną wieżyczką, w której w ramach protestu zamknęła się najpierw Danka a później Cesia Żak w „Szóstej klepce”. Stamtąd wróciliśmy na Dąbrowskiego, rzuciliśmy jeszcze okiem, tym razem od frontu, na Teatr Nowy (Dąbrowskiego 5), w którym pracowała Aniela (Scena Nowa jest na jego tyłach) i popędziliśmy z powrotem na Most Teatralny.

Teatr Nowy

Niesamowity jest dar Małgorzaty Musierowicz do opisywania miejsc –  mimo, że byłam tam pierwszy raz w życiu, czułam się jakbym chodziła po znajomych ulicach, między znajomymi domami, czekałam tylko aż zza rogu wyłoni się ruda czupryna którejś z sióstr Borejko czy przyjazna twarz kogoś z ich licznej rodziny i przyjaciół.

Wieżyczka, w której zamknęła się najpierw Danka a później Cesia Żak w pierwszej części Jeżycjady – „Szóstej Klepce”

Nawet ta bardzo ograniczona „wizja lokalna” wystarczyła mi, by po powrocie do domu rzucić się po raz setny na „Szóstą klepkę” i „Kwiat kalafiora”, i… pożałować, że nie odświeżyłam sobie Jeżycjady przed wyjazdem, lista miejsc do odwiedzenia byłaby pewnie dużo dłuższa. Musierowicz bowiem znana jest z bardzo, jakby to ująć, poznańskiego podejścia do opisywanej przez siebie rzeczywistości, jej bohaterowie mają jak najbardziej realne adresy i daty urodzenia i nawet pogoda w jej książkach jest taka, jaka była w rzeczywistości (rozdziały powieści oznaczane są konkretnymi datami).

Jakby ktoś jednak chciał zagubić się na Jeżycach Jeżycjady na dłużej, służę kilkoma adresami:

A co mają zrobić prawdziwi mężczyźni, którzy nigdy się nie zhańbili choćby wzięciem do ręki czytadła dla dziewcząt (poza tym, że polecam im schować maczyzm do kieszeni, podkraść chyłkiem kilka tomów swoim dziewczynom i przeczytać jak nikt nie będzie patrzył)? Dla nich na Jeżycach też coś się znajdzie. Poza wspomnianą już secesyjną architekturą i kilkoma mniej lub bardziej hipsterskimi knajpkami, jest stare zoo, ogród botaniczny, street art, dawna zajezdnia tramwajowa i kilka innych ciekawych miejsc, o których napiszemy jak tylko uda nam się wyjechać do Poznania jeszcze raz.