Jak już wspominaliśmy wcześniej, w Wientianie zatrzymaliśmy się u naszych znajomych, Marysi i Toma, którzy chwilowo tam mieszkają. A jako że dotarliśmy do nich mniej więcej po miesiącu w podróży, postanowiliśmy chwilę odpocząć. Wierzcie nam, że willa nad Mekongiem z wygodnym łóżkiem i dobrym towarzystwem nie wypuszcza tak łatwo na miasto. Większą część pobytu w stolicy Laosu spędziliśmy więc na błogim lenistwie i wyjściach w ekspackim gronie do porządnych knajp.

Błogie lenistwo – dzieci w baseniku, my na tarasie, Mekong za płotem

Wientian to całkiem przyjazne miasto do mieszkania. Nie ma wyższych budynków niż 4-5 pięter, ma niezłe knajpy (niektóre nawet z kącikami dla dzieci), spokojny, nawet jak na Laos, ruch samochodowy (może to kwestia większej liczby cudzoziemców w samochodach i na skuterach), baseny, na których dzieciaki się mogą wyszaleć. Dodatkowo można znaleźć kilka sklepów dla cudzoziemców z różnymi trudno dostępnymi w Laosie produktami, oczywiście w absurdalnych cenach, ale jeśli ktoś już jest ekspatem to w ramach odpoczynku od miejscowych specjałów ma prawo pozwolić sobie na odrobinę luksusu.

Pola Laotańskie i Patuxai

Ze zwiedzaniem też nie jest źle. W mieście większość z tych kilku wartych zobaczenia miejsca jest zlokalizowana w promieniu kilometra od centrum. Trudno też się zgubić, bo trzy główne ulice (a właściwie dwie, bo tylko jedna jest dwukierunkowa) biegną równolegle do Mekongu, a poprowadzona centralnie i prostopadle do rzeki aleja Lane Xang jest idealnym punktem orientacyjnym. Aleja ma po cztery pasy w obie strony (w Libii oznaczałoby to po 7-8 rzędów samochodów na światłach), a góruje nad nią Patuxai – groteskowy łuk triumfalny, betonowy pomnik niepodległości, a potem komunistycznego zwycięstwa. Zwany jest pieszczotliwie „pionowym pasem startowym”, jako że zbudowano go z cementu i amerykańskich środków przeznaczonych pierwotnie na lotnisko.

Lonely Planet koniecznie polecał obejrzenie napisu na łuku na poziomie ulicy, który według przewodnika jest przykładem luźnego podejścia Laotańczyków do własnej architektury i dowodem na ich poczucie humoru oraz zdolność do autoironii. W wolnym tłumaczeniu wygląda to tak:

Na północno-wschodnim krańcu Alei Lane Xang wznosi się budowla przypominająca Łuk Triumfalny. To Patuxai, czyli wientiańska Brama Zwycięstwa  zbudowana w 1962 roku, ale nigdy nie dokończona ze względu na burzliwą historię kraju. Z bliska wygląda jeszcze gorzej [niż z oddali], jak potwór z betonu. Mieszkańcy miasta korzystają obecnie z łuku i otaczającego go placu jako miejsca do wypoczynku. Siódme piętro budowli ma też doskonały taras widokowy, z którego widać panoramę miasta.

Według nas wytłumaczenie pojawienia się tego napisu jest dużo prostsze niż doszukiwanie się autoironii w głębi laotańskiej duszy. Ktoś po prostu zdecydował, że trzeba mieć kilka słów na łuku, które opisywałyby budowlę, więc skopiowano jakiś anglojęzyczny opis z pierwszego przewodnika pod ręką. Nie było oczywiście nikogo w okolicy, kto władałby angielskim na tyle dobrze, by zwrócić uwagę na zbyt szczerą treść napisu. Potem na pewno dostrzeżono lekką jego niepoprawność, ale po co się wychylać, skoro nikomu nie dzieje się krzywda?

Na Patuxai wybraliśmy się w nieznośnym upale, który z jednej strony potęgowały otwarte wientiańskie przestrzenie, a z drugiej klimatyzacja w willi naszych gospodarzy i w pożyczonym od nich samochodzie. Odrobina luksusu potrafi czasem uprzykrzyć życie. Niełatwo było pokonać te kilkadziesiąt metrów z parkingu do łuku. We znaki dawał się i upał, i ból estetyczny. Ktokolwiek napisał te kilka zdań po angielsku użytych potem na łuku miał rację. Patuxai z daleka nie razi tak bardzo, ale z bliska w pełni objawia się jego monstrualność. Całość jest dziwną mieszanką francusko-laotańską, przytłacza prymitywnym materiałem, detale i złote zdobienia zamiast dodawać elegancji i lekkości wyglądają jak pudrowanie potworka. Ciekawe, czy Laotańczycy są równie zdecydowani w ocenach, kiedy przyjeżdżają do Warszawy, wkraczają na betonową pustynię na północny-wschód od Dworca Centralnego a ich oczom ukazuje się dar narodu radzieckiego dla ludu polskiej stolicy zwany szumnie Pałacem.

Patuxai ma jednak dwie duże zalety. Po pierwsze w jego betonowych murach jest przyjemnie chłodno. A po drugie, to faktycznie najlepszy punkt widokowy w mieście, choć słowo taras, użyte w anglojęzycznym opisie, pada trochę na wyrost. Wygląda to trochę, jakby zapomniano zamknąć wyjścia na dach. Ale widok jest całkiem przyjemny. Niewiele jest bowiem budynków, które tak jak Patuxai, mogą pochwalić się posiadaniem siódmego piętra. Widać więc zielone spokojne miasto, dachy budynków i świątyń oraz przecinającą je Aleję Lane Xang. Obserwowanie tej ostatniej jest przy tym dobrą okazją do sprawdzenia prawa Lewisa-Mogridge’a, które mówi, że ruch powiększa się tak, aby maksymalnie wypełnić przepustowość sieci drogowej.  Lane Xang, mimo ośmiu pasów ruchu i niewielu samochodów w Laosie, potrafi się lekko przykorkować.  Można więc odnieść wrażenie, że specjalnie dla Lewisa i Mogridge’a ściąga się dodatkowe samochody z pobliskiej Tajlandii (kilkaset metrów w linii prostej przez Mekong), bo trudno uwierzyć, że w Laosie ich starczyło. Znając laotańską gościnność, jesteśmy w stanie w to uwierzyć.

Świątynie nad Mekongiem

Klimatyczny wysiłek, który zafundowały nam Patuxai i świątynie przy Mekongu to nic w porównaniu z Pha That Luang. Tom podrzucił nas do bramy kompleksu położonego kilka kilometrów od centrum, i pojechał załatwiać swoje sprawy, więc w chwili desperacji nie mogliśmy po prostu uciec do klimatyzowanego samochodu, tylko musieliśmy robić turystyczny użytek z tych kilku godzin, które dostaliśmy na zwiedzanie.

Złota stupa Pha That Luang to symbol niepodległego Laosu. I, jak przystało na symbole, coś w niej jest nie tak. Po pierwsze jak to bywa w komunistycznych, buddyjskich krajach, symbol zbudowali, a raczej odbudowali, chrześcijańscy kolonizatorzy, czyli Francuzi. Dodatkowo, podobnie jak wspominany już wyżej Pałac Kultury w Warszawie, Pha That Luang otacza wielki, spalony słońcem plac, przy którym rośnie rachityczny park. Można by wysnuć tezę, że to wyraz miłości komunistów do paradnych placów i objaw ich nienawiści do drzew, ale nie. Asfaltowy plac tuż obok złotej stupy jest zasługą… imperialistów z USA. O tym, że kawał asfaltu przy Pha That Luang jest pozostałością amerykańskiego pasa startowego z czasów wojny w Wietnamie najłatwiej jest przekonać się patrząc na mapy satelitarne. Okolicę udało się jednak opanować komunistom, po sąsiedzku widać więc jeszcze więcej rachitycznych parków (jak to jest, że drzewa w komunizmie nie chcą rosnąć?), pomnik rewolucji i trochę dobrze uświadomionej architektury. Oraz dużo śmieci. Po pasie startowym przewala się ich całe mnóstwo, jakby przed chwilą odleciał stamtąd pułk wygłodniałego czipsów, lodów i coca-coli wojska.

Buddha Park

By odpocząć trochę od miejskich rozrywek, postanowiliśmy odwiedzić też Buddha Park, położony jakieś 25 kilometrów na południowy-wschód od stolicy, na szczęście w tym dobrym, Marysio-Tomowym kierunku. Oznaczało więc to dla nas tylko 20-minutową przejażdżkę. A że samochód całkiem przyzwoity, to zaduch i nierówności dziurawej, piaszczystej drogi nie przeszkadzały tak bardzo.

W Buddha Parku można obejrzeć ponad 200 rzeźb przedstawiających nie tylko Buddę ale też inne hinduskie bóstwa, zwierzęta i demony. Część wygląda całkiem wiekowo i klasycznie, ale wszystkie zostały wykonane z betonu kilkadziesiąt lat temu przez zwykłych robotników pod okiem Bunley Sulilata, kapłana-szamana, który chciał pożenić hinduizm z buddyzmem. Największe wrażenie w kompleksie robi budowla przypominająca wielką dynię, czy może kosmiczne centrum dowodzenia, która składa się z trzech pięter przedstawiających niebo, ziemię i czyściec. Wchodząc przez niezwykle fotogeniczne paszczo-wrota, można pokonać drogę z piekła do nieba, choć trzeba się przygotować na fakt, że diabelskie żarówki dorównują słabością tym anielskim i na wszystkich piętrach niewiele widać. Całość przypomina trochę dziecięcą konstrukcję z piaskownicy, w której zamiast mokrego piasku użyto betonu, ale nie sposób jej odmówić infantylnego uroku, a na pewno jest bardzo fotogeniczna.

Wientian – nie samym zwiedzaniem człowiek żyje

Ale Wientian to nie tylko zwiedzanie. To też knajpy, bazary, czyli to, czym Azja potrafi rozkochać. Nie można jednak zapomnieć, że Wientian to stolica rozwijającego się państwa. Sporo jest więc tu ekspatów, którzy mogą zapłacić nawet więcej niż turyści, więc nierzadko ceny ustalane są właśnie pod nich. To oczywiście ma też spore plusy, bo daje szersze możliwości. Można zjeść smacznie, kupić różnorodnie za większe pieniądze, można też wyszperać tanie jadłodajnie i wytargować przyzwoite ceny ze względu na liczną konkurencję.

My w Wientanie nie oszczędzaliśmy zbytnio na jedzeniu na mieście. Byliśmy gośćmi Marysi i Toma, więc to czego nie wydaliśmy na transport i nocleg, przepuszczaliśmy w knajpach. Jedliśmy więc fantastyczne ryby i przyzwoite laap (narodowe danie Laosu – koniecznie trzeba skosztować) na nadmekongskiej promenadzie. Wybraliśmy się na suszi i do kilku dziecio-przyjaznych lokali. By pobudzić w sobie wojowniczego ducha przez kapitalistyczny zwyczaj zakupów, nabyliśmy kaski dla dzieci na skutery, które się nam potem bardzo przydały. Nie zakupiliśmy za to złota, a to towar bardzo chodliwy w Laosie i całe górne piętro centrum handlowego Talat Sao to sklepy ze złotem. Na nocnym targu podczepiliśmy się jeszcze pod Toma, który wyłudzał różne drobne prezenty na kilkuletnią Elenę, ale ponieważ jesteśmy mnie wyględni, to nawet nie częstowano nas piwem, nie mówiąc już o ciekawszych podarunkach.

Po targu jak i nadrzecznej promenadzie nie ma co spodziewać się paryskiej elegancji. Jest miejscami mocno zapuszczone, a krzaki u brzegów Mekongu poniżej chodnika są nierzadko bardziej śmietnikiem i toaletą niż salonem miasta. Co więcej, to też jedno z głównych miejsc dla miejscowej młodzieży, by się pokazać. Po zmroku można się spodziewać wrzeszczących i lekko wstawionych dzieciaków pędzących na swoich skuterach. To było jedne z nielicznych miejsc w Laosie i Tajlandii, gdzie widać było szalejącą młodzież, wszędzie indziej zawsze mieliśmy wrażenie, że jest ona bardzo ułożona i zna granice zachowań. Ta odrobina szaleństwa w Wientianie była jednak naturalna i niezbyt chamska i oznaczała co najwyżej konieczność wzmożonej czujności przy przechodzeniu przez ulicę z dziećmi.

Wientian pozostawił w nas przyjemne wspomnienia, choć dla budżetowego turysty może być rozczarowaniem. Zabytki nie rzucają na kolana, ceny raczej ciążą ku ekspackiej lokalnej społeczności, a nie falom plecakowców. Dla nas jednak była to zasłużona odrobina luksusu po miesiącu taniego podróżowania i odrobina kontaktu z dawno niewidzianymi przyjaciółmi. Taki przystanek mocno łagodzi pierwszy kryzys w dłuższym podróżowaniu. Poza tym, to była dobra odskocznia do naszego kolejnego przystanku i kilkudniowej skuterowej pętli, jaką już wtedy mieliśmy w planach.